Przyprawy świata - rozsmakuj się w Afryce

 

Pierwsze, co przychodzi mi na myśl, kiedy słyszę Afryka,  to niebo płonące zachodem słońca i żyrafy wyciągające swoje długie szyje, by uszczknąć liścia tańczącego na wietrze. To niekończące się przestrzenie, krystalicznie czysta woda i dzika przyroda. To też wyjątkowa kuchnia, będąca nośnikiem historii - od niezależności, przez czasy kolonializmu, po dzisiaj. Czy Afryka skrywa coś, co na co dzień możemy wykorzystać w naszej kuchni?
 

Roślinny kontynent

Ze względu na to, że w Afryce żyje wiele grup etnicznych, trudno jest jednoznacznie określić, jakie potrawy noszą miano “tradycyjnych”. Można jednak spróbować wskazać na cechy wyróżniające tamtejszy sposób gotowania. Kuchnia Afryki to przede wszystkim dania oparte na produktach roślinnych, takich jak zboża, warzywa i owoce, a smakiem dominującym w afrykańskiej kuchni jest ostry. Inspiracje znajdziemy zarówno w sposobie przygotowywania żywności królującej na północy, gdzie prym wiodą konserwowane cytryny, oliwa z oliwek czy ciecierzyca, jak i w aromatycznym curry z południa. Sekret tkwi w przyprawach.

 

Ras el hanout
 

W dosłownym tłumaczeniu nazwa oznacza “specjalność zakładu”, co sugeruje, że ta mieszanka jest nie dość, że najlepszą, to najbardziej unikalną rzeczą, którą można nabyć w danym sklepie. Niepowtarzalna dlatego, że ilu sprzedawców, tyle receptur - w jej skład wchodzi nawet do czterdziestu przypraw w przeróżnych proporcjach. Do najczęściej używanych należą m.in. lawenda, kminek, galangal, różne rodzaje papryki, suszone pączki róż i japoński biały imbir. Ras el hanout nadaje potrawom smak lekko cierpki i ostry. Świetnie sprawdzi się w potrawach z ryżu oraz w nadaniu tego wyjątkowego, pikantnego i słodkiego aromatu słynnemu  marokańskiemu tadżin - przepis znajdziecie niżej. 

Harrisa

 

To pikantna i ostra w smaku mieszanka przypraw, która składa się z połączenia drobno zmielonych papryczek chili, czosnku, kolendry, kminu rzymskiego oraz kminku. Często dodaje się do niej także suszone pomidory.

 

Tadżin, czyli aromatyczny marokański gulasz 

Składniki: 

1/4 szklanki oliwy z oliwek extra virgin (miej w zapasie na później)

2 średnie żółte cebule, obrane i posiekane

8–10 ząbków czosnku, obranych i posiekanych

2 duże marchewki, obrane i posiekane

2 duże ziemniaki, obrane i pokrojone w kostkę

1 duży batat, obrany i pokrojony w kostkę

sól

1 łyżka mieszanki przypraw Harissa

1 łyżeczka mielonej kolendry

1 łyżeczka mielonego cynamonu

1/2 łyżeczki mielonej kurkumy

2 szklanki całych obranych pomidorów z puszki

1/2 filiżanki posiekanych moreli

1 litra bulionu warzywnego 

2 szklanki ugotowanej ciecierzycy

sok z 1 cytryny

garść świeżych liści pietruszki
kuskus, chleb lub ryż 

Przygotowanie:
 

W garnku o grubym dnie lub na głębokiej patelni rozgrzej oliwę z oliwek. 

Dodaj posiekaną cebulę i smaż przez 5 minut, regularnie mieszając. 

Następnie dodaj czosnek i wszystkie przygotowane wcześniej warzywa. Dopraw przyprawami i smaż przez 5 - 7 minut na średnim ogniu, regularnie mieszając. 

Po upływie wskazanego czasu dodaj pomidory, morele i bulion. Gotuj przez 10 minut.

Następnie zmniejsz ogień, przykryj i gotuj na wolnym ogniu przez kolejne 20 do 25 minut aż warzywa będą miękkie.

Po upływie wskazanego czasu dodaj ciecierzycę i gotuj kolejne 5 minut na małym ogniu.

Pod koniec gotowania dodaj sok z cytryny i świeżą pietruszkę. Skosztuj i dopraw wedle uznania.

Nałóż do ulubionych misek i podawaj na gorąco z chlebem, kuskusem lub ryżem.
 

 

 

Berbere

 

To etiopska mieszanka przypraw stworzona z połączenia chili, czosnku kminku, imbiru, kolendry, cynamonu, czarnuszki, kozieradki i ajwainu. Można używać jej w formie sproszkowanej lub jako dipu - łącząc ją z olejem. Doskonale wzbogaci smak warzywnych gulaszy nadając im pikantności i wydobywając z warzyw głębię smaku. 

 

Mitmita
 

To również etiopska mieszanka przypraw sprzedawana w formie proszku i składająca się ze składników takich jak goździki, kardamon, sól, kminek, imbir, cynamon i chili. Można użyć jej do sporządzenia marynaty tofu lub do posypania sałatek ze świeżych warzyw. Jest niezastąpionym składnikiem ful medames.

Ful Medames, czyli śniadanie po egipsku (Kliknij po więcej przepisów)

Składniki (na 6 porcji):

40 ml oliwy

sok i skórka z połowy cytryny

4 cebulki dymki, posiekane

1 ząbek czosnku

400 g ugotowanej ciecierzycy (np. z puszki)

300 g ugotowanego bobu (w oryginale z puszki, ja dałam zawartość 1 opakowania bobu mrożonego, który ugotowałam i obrałam z osłonek)

1 łyżeczka kuminu

1/4 łyżeczki płatków chilli

2 pomidory pokrojone w kostkę

2 łyżki posiekanej natki pietruszki

sól, pieprz

 

Do podania: 

salsa z zielonego chilli: 6 marynowanych zielonych chilli (ok. 50 g), posiekanych (możesz użyć marynowanego chilli w plasterkach, sprzedawanego jako dodatek do kuchni meksykańskiej), 1 mały posiekany ząbek czosnku, 40 ml oliwy, sól, pieprz

pokruszony ser (doskonale sprawdzi się Violife grecki jak feta) do posypania gotowego dania

cząstki cytryny

chlebki pita

 

Przygotowanie:

W miseczce wymieszaj wszystkie składniki salsy z zielonego chilli i odstaw. 

Na patelni na średnim ogniu rozgrzej oliwę z sokiem i skórką z cytryny. Dodaj cebulkę dymkę oraz czosnek i smaż przez 2-3 minuty. Dodaj ciecierzycę, bób, kumin i płatki chilli i smaż przez 5 minut od czasu do czasu mieszając.

Dodaj pokrojone pomidory, dopraw solą i pieprzem, podgrzewaj jeszcze przez minutę. Dodaj posiekaną natkę pietruszki i wymieszaj.

Gotowe ful madames podawaj posypane serem feta, z cząstkami cytryny, podgrzanymi chlebkami pita oraz salsą z zielonego chilli. Smacznego!

 

Za'atar
 

Składniki używane w za'atar różnią się w zależności od regionu, a lista często obejmuje dzikie zioło za'atar, majeranek (nadające mieszance nutę słodyczy), tymianek, oregano (delikatna gorycz), kolendrę, kminek, prażone nasiona sezamu, sumak (cytrusowy posmak) i sól. Takie połączenie doskonale sprawdzi się  w doprawianiu dipów, lecz także w potrawach z ryżu, makaronu czy warzyw.

Kan kan kan

 

Niezwykła mieszanka przypraw składająca się ze sproszkowanych orzeszków ziemnych, chili, ziela angielskiego i... kostek bulionowych! Wypróbuj tego wyjątkowego połączenia przyrządzając potrawy z grilla.
 

Irú 

 

To przyprawa, która charakteryzuje wyjątkowo nieprzyjemnym zapachem, powstającym w procesie fermentacji i przetwarzania chleba świętojańskiego. Jest dostępna pod wieloma postaciami, m.in. jako puree lub w sproszkowanej formie. Można wykorzystać ją w czasie przygotowywania roślinnych odsłon zup Ogbono, Egusi czy Okro oraz warzywnych gulaszy. 

 

Szafran Taliouine
 

Szafran - najdroższa przyprawa na świecie, dzięki której potrawy nabierają intensywnie żółtego koloru i korzennego posmaku z wyraźnym akcentem goryczy. Odmiana, o której mowa, różni się od innych bardziej intensywnym smakiem i zapachem, lecz mniej żywym kolorom. Dobrze komponuje się zarówno z warzywami, jak i wypiekami na słodko. Niektórzy wykorzystują go także w przygotowywaniu likieru.

 

Alnif Cumin

 

Kumin nadaje potrawom słodko-ostry smak, a odmiana, o której mowa, wyróżnia się intensywnym aromatem. Doskonale sprawdzi się w potrawach warzywnych, szczególnie w daniach z fasoli. 

Pokrzywa suszona

 

Pokrzywa ma bardzo specyficzny smak, o czym wiedzą wszyscy, którzy chociaż raz jej próbowali. W Afryce używa się jej do przyprawienia owsianki, lecz także do wzbogacenia smaku dań z kukurydzy, fasoli czy puree ziemniaczanego.

 

Afryka na wyciągnięcie ręki!

 

Większość z podanych przypraw jest dostępna w większości marketów oraz sklepach internetowych. Na wyciągnięcie ręki są gotowe mieszanki i zioła, z których można skomponować wyjątkowe afrykańskie połączenia smaków i zapachów. Podoba mi się pomysł odwiedzenia Afryki bez wychodzenia z domu, a Tobie?

 

*Photo by Ratul Ghosh on Unsplash

*Photo by Clément Bergey on Unsplash